Vakantie: even uit de ratrace
Elke vakantie is bij uitstek een periode om een welverdiende pauze te nemen in de ratrace van het professionele en het gezinsleven. Even niets doen, stil worden, uitrusten.
Toch zijn veel mensen ook tijdens de vakantie druk in de weer. We hebben ‘bucket lists’ die afgewerkt moeten worden. We ‘moeten’ per se een tentoonstelling zien of een bergtop beklimmen.
Stil zitten en niets doen is kennelijk moeilijk!
- Als je stilvalt, word je misschien geconfronteerd met je innerlijke onrust of je vermoeidheid.
- Wellicht hoor je de innerlijke stemmetjes die je aanmanen om je tijd ‘nuttig’ te besteden of voel je sociale druk om van alles te moeten doen.
- Het zou ook kunnen dat je juist in de ‘ruststand’ scherper aanvoelt wat je niet (meer) wil en wat je teveel energie kost (en dat is misschien niet zo comfortabel om te voelen, want wat doe je er dan mee?)
Even de tijd stoppen (chronos) en stilvallen in het moment (kairos) is heel gezond!
Tijd voor Kairos
Dagelijks probeer ik een kort moment van reflectie in te bouwen en ook tijdens het jaar las ik regelmatig pauzes in om stil te staan.
In deze tijdelijke windstilte neem ik de tijd voor de vragen die ik belangrijk vind. Bijvoorbeeld:
- Is dit wat ik wil bijdragen?
- Waar word ik blij van en wat geeft me voldoening?
- Wat kost me teveel negatieve inspanning en wil ik loslaten?
- Wat is het nieuwe dat aan de horizon verschijnt?
Deze vragen zijn soms ongemakkelijk en zorgen voor een zekere onrust. Ze zorgen ook voor het ontstaan van nieuwe pistes waardoor ik telkens bewuste keuzes kan maken: snoeien en me opnieuw engageren.
De vruchtbare leegte…
Een mooi begrip uit de Gestalt is de ‘vruchtbare leegte’. Dat klinkt misschien paradoxaal. Het verwijst naar een fase die deel uitmaakt van het natuurlijke ritme van het leven (o.a. eb en vloed, dag en nacht, de seizoenen).
Samenwerken, vergaderen, communiceren zijn processen van verandering. Elk proces verloopt in fasen die er uit zien als een golf van energie:
- Startpunt (bv een probleem dat opgelost moet worden; een vraag waarop een antwoord moet komen)
- Activatie van energie: communicatie, interactie, dialoog, discussie, contact, problemen oplossen, beslissen,…
- Desactivatie van energie: afronden, conclusies trekken, intenties uitspreken, verankeren, succes vieren en nagenieten,…
- Eindpunt
Voor een nieuwe golf van energie begint, is er een moment van rust, leegte, niets. In deze lege ruimte zit veel potentieel.
In de waan van de dag rennen we van het ene naar het andere. Onze energiecurves gaan vooral naar omhoog en we nemen zelden tijd voor rust, reflectie, even niets doen voor we naar het volgende gaan.
(In de film ‘Burning-out’ uit 2017 krijg je hier een sprekend beeld van voorgeschoteld. Dit is wat er momenteel in ziekenhuizen, woonzorgcentra en andere organisaties aan het gebeuren is. Verontrustend!)
vertragen om weer te kunnen versnellen
Wat me fascineert is hoe lastig het ook voor teams is om ‘pas op de plaats’ te maken en even stil te staan in de hectiek van de dringende bezigheden. Velen ervaren stilstaan als ’tijdverspilling’ of ze zijn er van overtuigd daar “echt geen tijd” voor te hebben.
Het klinkt misschien paradoxaal, maar in de stilstand ontstaat juist een nieuwe dynamiek die heel verfrissend en nieuw kan zijn.
Wanneer we stoppen met duwen en trekken, controleren, managen, organiseren, rennen en plannen, ontstaat er ruimte voor de eigen dynamiek van een team. Mensen kunnen weer even contact maken met elkaar en met wat er essentieel is voor hen. Nieuwe dingen ontvouwen zich.
Neem dus eens een adempauze met je team!
Een paar tips
- Beleg een bijeenkomst zonder agenda en wees nieuwsgierig welk gesprek er ontstaat.
- Ontmoet elkaar op een andere plaats dan aan de vergadertafel (bv al wandelend).
- Neem eens een moment om terug te blikken (bv “Hoe is het ons vergaan tijdens de Corona crisis?”).
- Organiseer een cirkelgesprek om te delen waar iedereen ’s morgens zijn bed voor uitkomt, zodat het verlangen weer op scherp staat.
- Wissel uit wat je waardeert in elkaar als collega, voorbij de vanzelfsprekendheden.
- Durf kritisch te kijken naar er wel en wat er niet (meer) werkt in de manier van samenwerken.
Vertragen om daarna weer te versnellen dus.
Copyright 2014 © Silvia Prins. Alle rechten voorbehouden. Artikelen of delen hieruit mogen elders gepubliceerd worden, maar alleen op o.v.v. het copyright en de naam van de website. Dank om me hiervan op de hoogte te stellen. (column herzien op 9 november 2020 in volle lockdown!)