Groepen…ongrijpbaar en fascinerend
Groepen zijn mateloos intrigerend!
Het zijn levende wezens met een eigen logica, specifieke dynamieken, collectieve patronen, herkenbare valkuilen en gezamenlijke ontwikkelingsprocessen.
Groepen leven en bewegen zich vaak onafhankelijk van wat individuele groepsleden willen.
Groepen vechten, slaan op de vlucht, bevriezen, rebelleren, lopen vast, fragmenteren, bruisen, vervallen in hulpeloosheid, sluiten zich af, groeien en bloeden dood
Groepen ‘doen’ ook iets met individuen en beïnvloeden hoe ze zich gedragen en voelen. In de ene groep voel je je welkom, energiek en neem je initiatief, terwijl je jezelf in de andere groep niet herkent: je bent zonder het te merken een klagende roddelaar of negatieveling geworden…
Voor al wie met groepen en teams werkt is het een kunst om naar de groep-als-groep te leren kijken. Wanneer je daar geen ‘bril’ voor hebt is dit moeilijk en sta je soms verbaasd te kijken hoe schijnbaar irrationeel een groep zich gedraagt….
“Zondebok. Oudste vorm van teambuilding.”
(Loesje)
Hoe groepen omgaan met onzekerheid en stress
Groepen kunnen tot magie leiden, maar zijn helaas ook wel eens destructief. Groepen houden de groepsleden soms klein, zoals krabben elkaar naar beneden trekken wanneer ze uit de krabbenmand proberen te kruipen.
Onder spanning ontstaan er bijvoorbeeld fenomenen, zoals het zwarte schaap dat tot zondebok gemaakt wordt. Bij onveiligheid laten we de olifant in de kamer staan.
Groepen gebruiken humor en (de illusie van) harmonie om met spanning om te gaan. De gevoelige groepsleden – de ‘kanariepietjes‘ – pikken deze onderhuidse spanningen op en gaan er onderdoor (bv burn-out).
Groepen zijn ongelofelijk creatief om (niet bewust) met de spanning van samenwerking om te gaan. We proberen het samen leefbaar te houden op de werkvloer. En soms schieten we daar in door, zodat open communicatie moeilijk en riskant wordt.
Vergroot je impact op je team
Leidinggevenden hebben soms het gevoel dat ze geen invloed hebben op de dynamieken in hun team of afdeling.
Meestal heeft dat met één van de volgende gedragingen te maken:
- Je stuurt het team op individuele basis aan (bv veel individuele gesprekken)
- Je bent vooral met inhoud (WAT) bezig en helpt de groep niet om naar het proces van samenwerken (HOE) te kijken
- Je gaat sneller dan de groep kan gaan en staat onvoldoende stil bij wat we dan gemakkelijkheidshalve “weerstand tegen verandering” noemen
- Je bent het niet gewend om een gesprek met de groep aan te gaan, samen te reflecteren en laat ongemakkelijke thema’s of spannende issues liggen
Met veel plezier wijd ik je in in de wondere wereld van de groepsdynamica.
Door met de groep als hefboom voor verandering te werken, kan je het potentieel, de kracht, de wijsheid en energie van groepen beter benutten!
“A group is a different kind of animal.”
(Harold Bridger)
Copyright 2014 © Silvia Prins. Alle rechten voorbehouden. Artikelen of delen hieruit mogen elders gepubliceerd worden, maar alleen op o.v.v. het copyright en de naam van de website. Dank om me hiervan op de hoogte te stellen (column herwerkt op 22 februari 2021)